آموزش وضو ، غسل و تيمم

 آموزش وضو ، غسل و تيمم

وضو
براي عبادت و بندگي در پيشگاه خداوند مهربان و گزاردن نماز، بايد ابتدا خود را پاکيزه کرده، وضو بگيريم ؛ يعني - به دستوري که گفته مي شود – دست و صورت خود را بشوييم و با چهره اي شاداب، آماده نماز شويم. امام رضا (ع) فرمود: "آن که به عبادت خداي بزرگ مي ايستد، بايد خود را از آلودگيها پاک کند، از سستي و بي حالي دور باشد و با وضو، خود را براي سخن گفتن با خداي توانا، پاک و آماده سازد". وضو، سبب پاکيزگي بدن و صفاي روان آدمي است. البته در برخي موارد بايد به جاي وضو "غسل" کرد که بعد از وضو به آن      مي پردازيم. هرگاه کسي به دلائلي نتواند وضو بگيرد يا غسل کند بايد به جاي آن، عمل ديگري به نام "تيمم" انجام دهد که با چگونگي آن نيز آشنا خواهيم شد.
اهميت وضو
وضو كليد ورود به نماز است.
نماز بدون وضو، نماز نيست.
وضو جزو ايمان است.
وضو نظافت جسم است.
وضو نشاط روح است.
وضو وسيله نزديكي به خداست.
وضو اجازه ورود به نماز است.
كسي كه وضو دارد در حال عبادت است.
وضو نور معنوي است.
مستحبات وضو
قبل از وضو مستحب است دستها را تا مچ بشوييم.
بهتر است با آب سرد وضو بگيريم.
مستحب است كه آب وضو را خشك نكنيم.
مستحب است هنگام وضو گرفتن، رو به قبله بايستيم.
مستحب است قبل از وضو مسواك بزنيم.
مستحب است هنگام وضو، آب در دهان بگيريم و بگردانيم.
مستحب است هنگام وضو، آب را در بيني كرده، آن را بالا بكشيم.
هنگام وضو انگشتان را باز كنيم تا كاملاً شسته شود.
خواندن سوره قدر و دعا نيز در هنگام وضو گرفتن مستحب است.
واجبات وضو
1- نيت
2- شستن صورت
3- شستن دستها
4- مسح سر
5- مسح پا
وضوي جبيره اي
1-چيزي که بر زخم مي بندند و دوايي که بر آن مي زنند "جبيره" نام دارد.

2- اگر دست يا صورتمان زخم است و آب براي آن ضرر دارد، بايد پارچه پاکي و يا چيز ديگري؛ مثلاً چسب بر آن گذاشته و هنگام شستن ديگر جا ها، بر آن قسمت هم دست تر بکشيم.

3- اگر روي زخم بسته شده و نمي شود آن را باز کرد، بايد هنگام وضو، دست تر بر آن بکشيم و اگر پارچه يا چيزي که روي زخم است، نجس(خون آلود ) باشد، بايد پارچه پاکي رويش بگذاريم و دست تر بر آن بکشيم.

4- اگر سر يا پا (محل مسح) زخم باشد، به گونه اي که نشود روي آن را مسح کرد؛ چنانچه جايي از محل مسح باقي است بايد همان قسمت را مسح کنيم؛ مثلاً دو انگشت پا زخم و ديگر انگشتان سالم است، بايد بر قسمت سالم دست بکشيم و وضو صحيح است، و اگر جاي مسح باقي نيست؛ مثلاً تمام پا، باندپيچي شده است، بايد روي همان را مسح کنيم.
5- اگر به جهتي ديگر، غير از زخم؛ مثلاً شکستگي، آب براي اعضاي وضو ضرر داشته باشد، بايد به همان دستوري که گفته شد، وضوي جبيره اي بگيريم.
6- در وضوي جبيره اي نيز، صورت و دستها بايد از بالا به پايين شسته شود. پس اگر قسمت بالاي دست يا صورت را جبيره پوشانده، ابتدا بايد دست بر آن بکشيم و در ادامه، قسمت پايين را بشوييم.
7- اگر انسان بتواند وضوي جبيره اي بگيرد، بايد به وظيفه خود عمل کند و تيمم تنها کافي نيست.
آموزش وضو :
چگونه وضو بگيريم؟
بهتر است، پيش از وضو، دستها را تا مچ بشوييم، ولي اين شستن، جزو اعمال وضو نمي باشد.

پس اينگونه وضو مي گيريم:
پيش از هر چيز نيت مي کنيم، يعني با قصد انجام وضو و براي اطاعت از دستور خداوند عالم، وضو را آغاز مي کنيم.

1. به نيت وضو صورت را از بالا به پايين – از جايي که موي سر روييده تا چانه – مي شوييم.

1. پس از شستن صورت، دست راست را از آرنج تا نوک انگشتان، از بالا به پايين، مي شوييم.

1. بعد از شستن دست راست، دست چپ را مانند دست راست مي شوييم.

1. بعد از شستن صورت و دست ها با رطوبتي که بر دست مانده، جلوي سر را مسح مي کنيم؛ يعني دست را بر سرگذاشته و کمي به طرف پيشاني مي کشيم.

پس از مسح سر، پاي راست را از نوک انگشت تا آخر روي پا (مفصل)  با دست راست مسح مي کنيم.

1. و در پايان پاي چپ را مانند پاي راست  با دست چپ مسح مي کنيم و با اين عمل وضو تمام مي شود.

غسل
   گاهي طهارت لازم براي نماز، با غسل است. کسي که جنب باشد و يا به سببي ديگر، غسل بر او واجب شود، بايد تمام بدن را بشويد، که به دو صورت مي توان انجام داد: "ترتيبي" و "ارتماسي".
انواع غسل
غسل ترتيبي
در غسل ترتيبي ابتدا سر و گردن شسته مي شود، سپس نيمه راست بدن و بعد از آن نيمه چپ. براي غسل کافي است در شستن هر قسمت از بدن، با ريختن يک يا چند مشت آب و کشيدن دست، تمام بدن را همانگونه که در وضو شسته مي شود، بشويد. غسل هم مانند وضو بايد براي اطاعت دستور خداوند انجام شود.
1- شستن سر و گردن

2- شستن طرف راست بدن

3- شستن طرف چپ بدن

غسل ارتماسي
براي غسل ارتماسي، بايد آب به قدري باشد که تمام بدن زير آب برود. پس اگر به قصد غسل کردن و اطاعت فرمان خداوند داخل نهر آب يا استخر يا دريا رفته و آب تمام بدن را فراگيرد غسل صحيح است.
تيمم
اگر آب براي وضو يا غسل موجود نيست، يا آب براي بدن ضرر دارد، يا براي انجام وضو و غسل وقت نباشد، يا نگه داشتن آب براي آشاميدن و حفظ جان لازم باشد، به جاي آن تيمم مي کنيم؛ يعني با خضوع تمام در مقابل پرودگار عالم، کف هر دو دست را با هم، بر خاک يا سنگ يا ريگ يا کلوخ مي زنيم و بر پيشاني و دو طرف آن، از جايي که موي سر روييده تا روي ابروها وبالاي بيني مي کشيم و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست (از مچ تا نوک انگشتان) مي کشيم وبعد از آن کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ  مي کشيم. خاک يا چيز ديگري که بر آن تيمم مي کنيم، بايد پاک و تميز باشد.
تيمم هم مانند وضو و غسل بايد براي رضاي خداوند و عمل به دستور او انجام شود. براي تيمم بايد انگشتر را از دست بيرون آوريم و اگر مانع ديگري بر پيشاني يا دستها وجود دارد بر طرف کنيم. براي آنکه يقين کنيم تمام پشت دست مسح شده بايد مقداري بالاتر از مچ را هم مسح کنيم، ولي مسح بين انگشتان لازم نيست. براي تيمم بايد کف دست را بر پيشاني و روي دست ها بکشيم، و اگر پيشاني يا دستها از زير آن کشيده شود، صحيح نيست.

1. زدن کف دو دست بر زمين

1. کشيدن دستها بر پيشاني و دو طرف آن

1. کشيدن دست چپ بر دست راست

1. کشيدن دست راست بر دست چپ

 

علت تفاوت زنان و مردان در بعضی موارد وضو گرفتن و نماز چیست؟
در مورد احکام وضو و نماز تنها 3 مورد است - آنهم در مستحبات – که بین زن و مرد فرق گذاشته شده که عبارتند از :
1-  هنگام شستن دست‏ها در وضو مستحب است زن‏ها اول آب را از روی دست و مردها از پشت دست‏ها بریزند .
2-  در قیام نماز که مستحب است زن‏ها پاها را به هم بچسبانند و مردها پاها را باز کنند .
3-  در موقع سجده مردها آرنج‏ها و شکم را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگهدارند و زنها آرنج‏ ها و شکم را به زمین بگذارند و اعضای بدن را به یکدیگر بچسبانند .